Damar Yolu Nedir?
Damar yolu, damar içine doğrudan sıvı uygulaması yapılabilmesi amacıyla damara kateter, kanül veya kelebek iğne yerleştirilmesi işlemidir.
Ne için açılır?
Damar yolu, toplardamara;
- ilaç,
- solüsyon,
- serum,
- kan ve kan ürünlerinin verilebilmesi için açılır.
Nereden Uygulanır?
Damar yolu kollar ve bacaklardan açılabileceği gibi hastanın durumuna göre batın dediğimiz gövdenin yumuşak kısmından da açılabilmektedir. Damar yolu ven dediğimiz toplar damarlara, yani kirli kanı kalbe taşıyan toplayıcı damarlara uygulanır. El veya ayak damarları üzerindeki uygulamalar birkaç saat veya birkaç günlük tedaviler için tercih edilir. Daha uzun süreli tedavilerde genellikle farklı bölgeler tercih edilmektedir.
Damar Yolu Açılırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Hasta damar yolu açılmadan önce doğru şekilde pozisyonlanmalıdır. Eğer damar yolu koldan açılacak ise kol kalp seviyesini altında tutulmalıdır.
Turnike damar yolu açılacak bölgenin 10-15 cm kadar üzerinde olmalı ve fiyonk şeklinde bağlanmalıdır. Fiyonk şeklinde bağlanmasının sebebi, gerektiği durumda fiyonk bağlamanın hızlıca çözülebilmesidir. Turnike 2 dakikadan fazla kalmamalıdır.
Damar yolu açılacak damar dolgun görünmüyorsa, damar yukarıdan aşağıya doğru sıvazlanabilir veya parmak uçlarıyla hafifçe vurulabilir.
Ödem, kızarıklık, hassasiyet varlığı kontrol altında tutulmalı, gerekirse uygulama sonlandırılmalıdır.
Bebeklere yapılacak uygulamalarda kafa tercih ediliyorsa, atardamar değil toplar damara uygulama yapıldığından emin olunmalıdır.
Damar Yolu Açılması Neticesinde Görülebilecek Yan Etkiler Nelerdir?
Doku bütünlüğü bozularak giriş sağlandığı için ağrı,
Yine doku bütünlüğü bozulduğu için veya bakım hijyenine dikkat edilmediği için enfeksiyon ,
Sıvı yüklenmesine bağlı olarak hipertansiyon,
Flebit (toplar damarın iltihaplanması),
Ekstravazasyon (girişi sağlanan sıvının damar dışındaki dokulara sızması),
Kalp yetmezliği ve akciğer ödemi,
Sıvı girişinin sıcaklık dengesini bozması nedeniyle hipotermi,
Alınan sıvı miktarının fazla olması sebebiyle sıvı elektrolit dengesizliği,
Hava sızması sebebiyle emboli, gibi yan etkiler görülebilir.
Yazar hakkında